سلامت

تحریک عمقی مغز برای ام اس : تحریک عمقی مغز (یا DBS) یک نوع عمل جراحی قدیمی است که ممکن است برای درمان لرزش در افراد با بیماری هایی مانند مولتیپل اسکلروزیس (MS)، بیماری پارکینسون، و ترمور (رعشه) اساسی استفاده شود. در 1960، این جراحی برای از بین بردن یک منطقه کوچک در اعماق مغز به نام تالاموس (تالاموتومی) و یا بخش دیگری از مغز به نام (globus pallidus (pallidotomy استفاده شد

مزایای استفاده از تحریک عمقی مغزی چیست؟ 

تحریک عمقی مغز مزایای بسیاری دارد. تحریک الکتریکی قابل تنظیم است، در حالی که تخریب جراحی قابل تنظیم نیست. الکترود دارای چهار تماس (کنتاکت) فلزی که می توان آن را در بسیاری از ترکیبات مختلف استفاده نمود. حتی اگر یک الکترود تماس در محل دقیق خود نباشد، به احتمال زیاد یکی دیگر از آنها و یا ترکیبی از تماس های الکتریکی به هدف مناسب نزدیک تر باشند. با توجه به تغییر پاسخ بیمار به عمل جراحی در طول زمان، می توان بدون نیاز به تکرار جراحی، تحریک  را تنظیم نمود.

چگونه عمیق مغزی تحریک به درمان مولتیپل اسکلروزیس کمک می کند؟ 

هدف اصلی از تحریک عمقی مغز برای افراد مبتلا به اسکلروز متعدد کنترل لرزش شدید مربوط به این بیماری است. در مورد بیماری MS، تحریک عمیق مغزی به درمان سایر مشکلات مانند از دست دادن بینایی، احساس، و یا قدرت کمک نمی کند.

آیا تحریک عمیق مغزی می تواند ام اس را درمان کند؟

خیر.  تحریک الکتریکی، نه اسکلروز متعدد را درمان می کند و نه مانع بدتر شدن این بیماری می شود. بلکه به کاهش علائم لرزش مربوط به MS کمک می کند.

چه کسی باید تحریک عمیق مغزی را مورد ملاحظه قرار دهد؟

 مشکلات مهم بسیاری وجود دارد که باید هنگام بررسی تحریک عمقی مغز  مورد توجه قرار گیرد. این مسائل باید با یک متخصص اختلالات حرکتی و یا متخصص آموزش دیده  ی مغز و اعصاب مورد بحث و بررسی قرار گیرد.

کجا باید تحریک عمیق مغز انجام شود؟

تحریک عمقی مغز باید در مرکزی انجام شود که در آن یک تیم از کارشناسان برای مراقبت از شما حضور داشته باشند. یعنی یک متخصص مغز و اعصاب خوب  و جراح مغز و اعصاب که تجربه گسترده و آموزش های تخصصی در انجام این نوع عمل جراحی داشته باشد. همواره از یک پزشک بپرسید چه تعداد از یک روش خاص انجام شده است.

 

ضایعات مغزی به صورت ناحیه ای از بیماری یا آسیب مغزی می باشد. تعریف آن به نظر ساده است، ولی درک ضایعات مغزی می تواند دشوار باشد. علت آن این است که انواع بسیاری از ضایعات مغزی وجود دارد. ممکن است این ضایعات کوچک تا بزرگ باشد، تعداد کم تا زیاد داشته باشد، از موارد نسبتا مخرب تا موارد تهدید کننده حیات.

علل ضایعات مغزی چیست؟ 

ضایعات مغزی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• آسیب مغزی
• عفونت مغزی
• مواجهه با برخی مواد شیمیایی خاص
• مشکلات مرتبط با دستگاه ایمنی بدن
• به طور معمولا علت آن ناشناخته است.

علائم ضایعات مغزی چیست؟

علائم این ضایعات بر اساس نوع، محل و اندازه ی ضایعه متغیر است. علائم شایع چندین نوع ضایعات مغزی شامل موارد زیر است:

• سردرد
• گردن درد یا سفتی گردن
• تهوع، استفراغ، کاهش اشتها
• تغییرات بینایی و یا درد چشم
• تغییرات خلقی، رفتاری، شخصیتی، تمرکز
• کاهش حافظه و یا گیجی
• تشنج
• تب
• دشواری در راه رفتن

انواع متفاوت ضایعات مغزی کدامند؟

برخی انواع شایع تر آن عبارتند از:

• آبسه
• ناهنجاری های شریانی- وریدی.
• انفارکت مغزی
• فلج مغزی
• مالتیپل اسکلروز
• تومورها

برجستگی های سلولی هستند که از بافت نرمال به صورت غیرطبیعی رشد می کند. برخی تومورها غیر سرطانی  و یا خوش خیم هستند. سایر موارد سرطانی هستند. این ضایعات ممکن است در مغز هم ایجاد شوند و یا ممکن است از جای دیگر بدن پخش شده باشند. ( متاستاز).

درمان ضایعات مغزی

درمان به نوع ضایعه مغزی بستگی دارد. اهداف درمانی ممکن است طبق نظر یک متخصص مغز و اعصاب خوب شامل معالجه، تسکین علائم، و یا بهبود کیفیت زندگی و یا طول عمر باشد. رویکردهای شایع برای درمان ضایعات مغزی شامل موارد زیر است:

• اگر ضایعه مشکل جدی نمی دهد و رشد نمی کند، باید پیگیری شود و ممکن است تنها چکاپ های دوره ای لازم شود.
• براداشت ضایعه با جراحی اگر امکان پذیر باشد. تکنیک های جراحی جدید ممکن است استفاده شود که برداشت ضایعه با روش های قدیم دشوار باشد.
• شیمی درمانی و یا اشعه درمانی برای ضایعاتی که سرطانی هستند.
• درمان عفونت مهاجم با آنتی بیوتیک و یا سایر داروهای ضد میکروبی
• درمان برای تسکین فعالیت دستگاه ایمنی
• داروها و یا سایر روش ها برای تسکین علائم ضایعه ی مغزی

 

جراح مغز و اعصاب (Neurosurgeon) یک پزشک ماهر است که در انجام جراحی مغز، نخاع، اعصاب محیطی و سیستم عروق مغزی تخصص دارد. جراحان مغز و اعصاب برای درمان طیف گسترده ای از اختلالات مغزی مادرزادی، تروما، تومور، اختلالات عروقی، عفونت ها، سکته مغزی و بیماری های دژنراتیو نخاعی آموزش دیده اند.

در حالی که حتی یک  متخصص مغز و اعصاب خوب هم تنها قادر به تشخیص و درمان اختلالات عصبی هستند،  جراحان مغز و اعصاب علاوه بر تشخیص و درمان غیر تهاجمی بیماری ها و اختلالات عصبی، اقدام به انجام عمل جراحی می کنند. اقدامات جراح ارتوپدی اغلب با جراحی مغز و اعصاب در برخی از شرح وظایف مانند جراحی ستون فقرات همپوشانی دارد.

تمرکز جراحی مغز و اعصاب بر چه مشکلاتی است؟

سیستم عصبی یک سیستم پیچیده و حساس است که فعالیت های بدن را تنظیم و هماهنگ می کند. به عنوان یک رشته پزشکی، نورولوژی بر سه سیستم عصبی مختلف متمرکز است:

• سیستم عصبی مرکزی (CNS)
• سیستم عصبی محیطی (PNS)

و سیستم مغزی مغزی داخلی (شبکه شریان ها و رگهای که خون را به مغز منتقل می کنند)

روش های تشخیصی در جراحی مغز و اعصاب

جراحی مغز و اعصاب نیاز به درجه بالایی از دانش فنی و مهارت های پایه و پیشرفته جراحی است. ابزارهای مورد استفاده در جراحی های مغز و اعصاب گسترده هستند. بسیاری از این ابزار حاوی فناوری های پیشرفته هستند. برای مثال ایمپلنت ها هوشمند مغزی و میکروسکوپ دو ابزار پیچیده و بسیار کارآمد در این تخصص هستند.

کلید موفقیت در جراحی مغز و اعصاب، مجموعه ای از ابزار رادیولوژی است که برای تشخیص و درمان اختلالات عصبی استفاده می‌شود. برخی از این ابزارها عبارتند از:

• توموگرافی کامپیوتری (CT): یک تکنیک اشعه ایکس با کمک کامپیوتر است که تصاویر مقطعی مختلفی از مغز یا نخاعی به صورت سه بعدی ایجاد می کند
• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI): با استفاده از امواج مغناطیسی قوی برای تولید تصاویر بسیار دقیق، به ویژه از بافت نرم کاربرد دارد.
• توموگرافی انتشار پوزیترون (PET) که از یک منبع رادیواکتیو برای بررسی عملکرد متابولیک در سیستم عصبی استفاده می کند.
• مگنتو-انسفالو-گرافی: یک روش برای نقشه برداری از مغز و ثبت سیگنال های عصبی با گیرنده های مغناطیسی است.

متخصص مغز و اعصاب خوب تصمیم به درمان انواع خاصی از بیماران یا بیماری‌های خاص سیستم عصبی بدن میگیرد. برخی از زیرمجموعه‌های تخصص مغز و اعصاب شامل:

متخصص مغز و اعصاب کودکان 

یک دکتر مغز و اعصاب کودکان به درمان کودکان 1 تا 6 ساله‌ای که از اختلالات و بیماری‌های عصبی رنج می‌برند مشغول می‌شود.

طب تسکینی (Palliative Medicine)

طبی که هدف آن تشخیص، پیشگیری و کاهش درد و رنج در بیماران مبتلا به بیماری‌های جدی مغزی-نخاعی است. متخصصان در این طب به تسکین درد بیماری‌ها و مشکلات زیر می‌پردازند:

• بیماری پارکینسون
• دمانس
• اسکلروزیس جانبی آمیوتروفیک
• تومورهای مغزی

ناتوانی‌های عصبی

متخصص مغز و اعصاب در این شاخه، به بررسی و درمان گروهی از اختلالات، که در دوران کودکی شروع می‌شوند و موارد زیر را تحت تاثیرخود قرار می‌دهند، می‌پردازد:

• اختلالات زبان
• حرکت
• حس‌های خاص
• و هوشیاری می‌شوند.

پزشکی عصبی-عضلانی

بهترین دکتر مغز و اعصاب در این شاخه، به درمان اختلالاتی می‌پردازد، که بر روی موارد زیر اثر می‌گذارند:

سیستم عصبی محیطی – که از اعصاب خارج از مغز و نخاع تشکیل شده است.

اتصالات عصبی-عضلانی –  که عصب را به عضلات متصل می‌کند. شایع ترین نوع این اختلال عصبی-عضلانی است. میاستنیا گراویس ( Myasthenia gravis) بیماری مزمن و بسیار قابل درمان، یکی از بیماری‌های عصبی-عضلانی است.

و ماهیچه – بیماری هایی که اغلب به عنوان دیستروفی عضلانی یا میوپاتی طبقه بندی می‌شوند.

طب درد

بهترین متخصص مغز و اعصاب در این شاخه اقدام به درمان دردهای مزمن می‌کند. دردهای مزمنی مانند:

• سردرد
• کمردرد
• درد سرطانی
• درد ناشی از آرتروز
• درد نوروژنیک (درد ناشی از آسیب اعصاب محیطی یا سیستم عصبی مرکزی)
• و درد روانی (درد ناشی از بیماری‌های گذشته و یا هر آسیب نشانه قابل مشاهده در داخل و خارج از سیستم عصبی)
• متخصص مغز و اعصاب و پزشکی خواب

مشکلات خواب ممکن است به علت آسیب به بخشی از مغز باشد. آسیب مغزی مانند سکته مغزی یا سایر بیماری های مرتبط با سیستم عصبی مرکزی مانند بیماری پارکینسون میتواند باعث ایجاد اختلالات خواب شوند.

اختلالات سیستم عصبی خودمختار یا Autonomic

بهترین دکتر مغز و اعصاب در این حیطه، بر مشکلات مربوط به سیستم عصبی اتونومیک تمرکز دارند. این سیستم، وظیفه تنظیم عملکرد اندام‌های داخلی بدن مانند:

• ضربان قلب
• فشار خون
• هضم غذا
• تنظیم دمای بدن
• و …  را بر عهده دارد.